Sağlık Meslek Liseleri Sorunsalı

2014-2015 Eğitim Öğretim yılıyla birlikte ortaöğretim düzeyindeki mesleki eğitim veren bütün okullarda olduğu gibi Sağlık Meslek Liselerinde de köklü değişikliklere gidildi. Tabi mesleki eğitimdeki bu değişimler belki de en çok Sağlık Meslek Liselerini etkiledi. Artık isimleri Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri olarak değiştirilen Sağlık Mesleklerden mezun olanlar ebe , hemşire ve sağlık memuru gibi unvanlara sahip olamayacaklar. Bunun yerine ebe yardımcılığı , hemşire yardımcılığı ve sağlık teknisyenliği bölümlerinden mezun olabilecekler. Bu kadrolar atamalarda açılıp eleman alınacak mı henüz bir netlik yok.

Mesleki gelişim ve lisans mecburiyeti gösterilse de altında yatan gizli nedenin bu liselere talebin artması , işsizliğin ertelenmesi gibi şeyler olduğunu savunanlarda var. Gerekçe ne olursa olsun bu köklü değişiklikler öğrencileri açısından bir takım dezavantajları beraberinde getirdi. Bunlardan biri de şuan ki uygulamaya alışmış sağlık çalışanlarının müfredatı değişmiş olan sağlık lisesi öğrencilerine görevi olmayan ve kendilerine öğretilmeyen işleri yaptırmaya çalışmaları olacak gibi görünüyor. Damaryolu açmanın öğretilmediği bir hemşire yardımcılığı öğrencisinden staja gittiğinde muhtemelen eski sisteme alışmış hemşireler tarafından bu işi yapması beklenecek ve istenecek. Bu durum büyük bir sorunu beraberinde getirecek. Yine uygulama alanlarında daha önceden olmayan mesleklerin türemesi iş paylaşımı açışından sorunlara neden olacak. Zaten hastanelerde bu hep kavgalara neden olurken şimdi kavgalarda artış olacak gibi duruyor.

Bu ve daha bir sürü sorun Sağlık Meslek Liseleri'ni bekliyor gibi tabi tüm bunlar birer öngörü. Umudumuz daha az sorun ve kaliteli eğitim.

HEMŞİRELİK TANISI:DİSSUSE (KULLANMAMA) SENDROMU

Tedavi nedeniyle ya da zorunlu bir kas-iskelet sistemi hareketsizliği sonucu olarak vücutta zamanla daha fazla kötüleşme olması ya da bu riskin olduğu bireylerdeki durumdur. İmmobil bireylerde bu tanının yanında diğer tanılarda sıklıkla kullanılırlar fakat bu tanı kullanılmaya devam etmelidir ki vücutta kalıcı ve ilerleyici bozulmalar olmasın.

Amaç: Birey immobilitenin yaratabileceği ilişkili rahatsızlıkları yaşamayacaktır.

Genel Girişimler:

•  Kişinin en fazla iki saatte bir pozisyon değiştirmesi sağlanır ve bu konuda cesaretlendirilir.
• Saatte beş kez derin solunum ve kontrollü öksürük egzersizi yaptırılır.
• Basınç ülserlerini önlemek için; basınç bölgelerini daha fazla rahatlatacak bir pozisyon değiştirme programı kullanılır.Destekleyici yastıklar kullanabilirsiniz. Yatak mümkün olduğu kadar düz yapılır ya da havalı yatak tercih edilir. 
• Kalp veya solunum hastalığı yoksa extremiteler kalp seviyesinden yukarıda tutularak elevasyon sağlanır.
• Bol sıvı alımı (2000 ml den fazla) sağlanır.
• Her pozisyon değişiminde eritem , kızarıklık ve soyulma değerlendirilir.
• Kişi kendini ifade etmesi konusunda desteklenir.
• ROM egzersizleri yaptırılır.
• Günde en az üç kez akciğerler dinlenerek değerlendirilir.
• Kişinin kabız olmasını önleyici bir diyet uygulanması sağlanılır.
• Kızarık bölgelere kesinlikle masaj yapılmaz.
• Fiziksel rahatlığın sağlandığından emin olunulur.

NANDA (Kuzey Amerikan Hemşirelik Tanıları Birliği)

Hemşirelik Bölümünü yeni bitiren hemşire adaylarına iş mülakatlarında yöneltilen oldukça ilginç sorulardan biridir: NANDA Kimdir? Aslında ilginç olduğu kadar komik bir sorudur da çünkü Nanda bir kişi değil bir kurumun adıdır (Tabi bu ismi taşıyan aktrislerde var fakat hemşirelik ile pek ilgileri olduğu söylenemez.). Bu soruyla adayın kendi mesleği konusunda farkındalığını  ve vizyonunu sorgulamak amaçlanır. North American Nursing Diagnosis Association (NANDA) , Kuzey Amerikan Hemşirelik Tanıları Birliği 1973'ten beri hemşirelik tanılarını geliştirme ve sınıflama çalışmalarını kesintisiz sürdüren öncü bir kuruluştur. Resmi kuruluş tarihi 1982 olarak geçmektedir ama hikaye 1973'te başlamıştır.

Günümüzde uluslararası bir kuruluş haline gelerek NANDA International adını almıştır. 1987 yılında hemşire teorisyenlerinin çalışmalarını temel alarak Taksonomi I 'i yayınlamıştır. Her iki yılda bir kongreler düzenlenmiş ve yeniliklerle birlikte yeni çerçevelerde öne sürülmüştür. 1998 yılında ki 13. NANDA Kongresi'nde sınıflandırmaya bir alan eklenmiş bir alan da iki ayrı alan haline getirilmiştir. Tabi bazı alanlara da yeni adlandırmalar yapılmıştır. Böylece günümüzde kullandığımız Taksonomi II ortaya çıkarılmıştır. Yapısal üç düzeyin bulunduğu Taksonomi II 'de 167 tanı (nursing diagnosis) , 46 sınıf (class) , 13 fonksiyonel sağlık örüntüsü (domain) bulunmaktadır. ilerleyen yıllarda yapılan eklemelerle tanı syaısı 216 'ya , sınıf sayısı da 47'ye çıkarılmıştır.

Taksonomi II yapısının yedi ekseni mevcuttur. Tanısal kavram , zaman , bakım birimi , yaş , sağlık durumu , tanımlayıcılar ve topoloji olarak adlandırılan bölüm , alan veya vücut bölgesinin kastedildiği eksen olmak üzere yedi eksen bu şekilde verilmiştir. 
Ben bu yazıyı yazarken ve siz okurken de dahil olmak üzere Nanda çalışmalarına aralıksız devam etmektedir.  Ülkemizin insanlarının da bu bilime katkıda bulunması dileğiyle.

Nasıl Hemşire Olunur?

Nasıl Hemşire Olunur?

Hemşirelik mesleği 2014-2015 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın mesleki ve teknik eğitimi yeniden yapılandırması nedeniyle sadece üniversite mezunlarının (lisans 4 yıllık) yapabildiği bir işe dönüştürülmüştür. Bu meslek adına olumlu olsa da sağlık meslek liselerindeki öğrenciler için ve hastanelerde ve diğer uygulama alanlarında yardımcı hemşire gibi bir kavram ortaya çıkması ile kısa vadede sorunlara yol açacak bir uygulama gibi görünüyor. Neyse ki sağlık meslek liselerinden üniversitelerin ilgili bölümlerine meslek liselerine tanınan haklar nedeniyle sınavsız geçilebilmekte. Hemşire olabilmek için eskiden düz lise tabir edilen şimdilerde ise anadolu , fen , sosyal bilimler , özel ve başka adlarla da anılabilen liselerin herhangi birinden mezun olmuş olabilirsiniz. Üniversite sınavında hemşirelik bölümüne yetecek  kadar puan alındıysa tercihte bulunulabilir.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın yukarıda bahsettiğim genelgesi ile sağlık meslek liselerinin isimleri de  mesleki ve teknik Anadolu liseleri olarak değiştirildi. Sağlık meslek liselerini dışarıdan okumaya imkan yok ve artık hemşire yardımcılığı , ebe yardımcılığı ve sağlık teknisyenliği bölümleri öğrenci kabul etmekte. Önlisans (2 yıllık) bölümlere sınavsız geçiş hakkı 2015 yılı itibari ile hala devam ediyor. Tabi yerleştirme şartları var ve mezuniyet yılı , tercih edilen üniversiteyle aynı ilde olmak ve diploma notu gibi sıralama ve öncelik koşulları mevcut. Tabi bu önlisans(2 yıllık) bölümleri bitirdikten sonra da hemşire ünvanı alınamıyor çünkü bu bölümler anestezi , çevre sağlığı , ameliyathane hizmetleri , diyaliz gibi daha spesifik bölümler. Hemşire ünvanı ise lisans(4 yıllık) mezunlarına verilen bir hak ve daha genel bir kapsam. Hastanenin her yerinde çalışılabilecek şekilde bir yetiştirme programı ve daha genel bir çalışma alanı var.

Hemşire Bankosu

Tüm bu aşamaları geçip üniversitelerin hemşirelik bölümlerinden mezun olunduğu takdirde iş bulma imkanları gerek özellerde gerek devlet kurumlarında oldukça iyi. Bununla birlikte çalışma şartları yine devlet kurumlarında da özellerde de oldukça zorlu. Sadece bayram tatillerinde izin sırasının gelmesi ve haftasonu izinli olabilmenin sevinci bile az görülen durumlar haline gelebiliyor desem biraz fikir sahibi olursunuz belki. Birde sağlık çalışanlarına uygulanan darp olayları ve hakaretler işin başlı başına stresindense hiç bahsetmeyelim bunun için oldukça uzun yazılar yazabiliriz çünkü. Yine de Kutsal Bir meslek yıpratıcı olsa da bölüm seçerken sizde benim gibi önce iş bulma ve kendi ayaklarınız üzerinde durma eğilimindeyseniz ve gerçekten bu işi seviyorsanız sadece iş değil aynı zamanda kendinizi geliştirebileceğiniz vizyonu olan bir meslek. Şimdiden kolay gelsin.