Postüral Drenaj Uygulama Yöntemleri

Birçoğumuz bilardo benzeri labirent bir tahta ve delikten oluşan, amacın topu belli engellerden geçirerek delikten aşağı düşürülmesi olduğu oyunu biliriz. Yani pozisyonel bir hareket mekanizması yardımıyla sistem içindeki yabancı cismi harekete geçirme ve oyunu kazanmak hedefimizdir. Solunum yollarında zaten var olan ya da hastalık gibi durumlarla artan veya dışarı atımı sıkıntıya düşen sekresyonların atılmasını sağlamak için yapılan bir takım pozisyonel egzersizler bütününe postüral drenaj adı verilmektedir.Spontan solunumda veya ventilatöre bağlı hastada; akciğerlerin tüm bronş ve bronşiallerini sekresyonlardan temizlemek ve arındırmak ; iyileşme sürecini kısaltmak ve akciğer kapasitesini arttırmak bu bakım planımızın amacını oluşturmaktadır.

• Öncelikle birey bir bütünlük içinde gözlenir.
• Mahremiyetine saygı gösterilerek ailesi ve hasta bilgilendirilir.
• Hastanın odasında ki uyaranlar azaltılır ve oda havalandırılır.
• Ventilatöre bağlı her hastaya postüral drenaj uygulanmalıdır ve duruma göre nebulize hava verilebilir.
• Entübasyon tüpü veya trakeostomisi mevcut olan hastaya baş ve boyun pozisyonu verilir.
• Akciğer lobları ve segmentlerine göre hastaya pozisyon verilerek sekresyonların boşaltılması sağlanır.
• Her postüral drenajdan sonra hasta aspire edilir.
• Oral alımı olan hastalarda işlem yemeklerden en az iki saat sonra uygulanır.
• NGT ve gastrostomiden beslenen hastalarda işlemden önce beslenme kesilip, sonda drenaja alınır.
• Uygulama yapılırken hasta en az 5-10 dk. pozisyonda kalmalıdır ve işlem süresi 20-30 dk. olmalıdır.
• Vibrasyonlar ekspirasyon sırasında uygulanır.

     Postüral Drenajın Uygulanmadığı Durumlar:

• Hemoraji,
• Pulmoner ödem,
• Konjestif kalp yetmezliği,
• Bronkospazm,
• Geniş plevral sıvı birikmesi,
• Tedavi edilmemiş akut hastalıklarda,
• Pulmoner emboli,
• Pnömotoraks, torakotomi,
• Kardiak Aritmi,
• Hipo-hiper tansiyon
• Yeni geçirilmiş miyokard enfarktüsü,
• Yeni geçirilmiş nöro-cerrahi vakaları,
• Fraktürler

     Perküsyon

Bronş sekresyonlarını ve mükoz plakları hereket ettirbilmek için hastanın göğsüne el kubbeleştirilip avuç içi çukurlaştırılarak vurulması işlemine denir.

     Vibrasyon

İki el üst üste konularak göğüs duvarında titreşim oluşturup , sekresyonları ve plakları harekete geçirmeye çalışılır. Vibrasyon tekniği ekspirasyon sırasında uygulanır ve intrapulmoner kanamada uygulanmaz.

İşlem :

Sağ-Sol Apikal Segmentler 

 Anterior Apikal segment: Hasta dik oturtulr ve perküsyon ve vibrasyon klavikulanın altından uygulanır.

 Posterior Apikal Segment: Hasta dik oturtulur ve başı hafif öne eğilir. Perküsyon ve vibrasyon skapulanın altından uygulanır.

Sağ-Sol Üst Loblar 

 Anterior Segmentler: Hasta dik oturtulur ve perküsyon işlemi meme ucunun üzerinden çift taraflı uygulanır.

 Posterior Segmentler: Hasta 1/4 sağ veya sol tarafına yastık kullanarak yatırılır ve başı omuzlardan itibaren 45 derecelik açıyla yükseltilir. Perküsyon ve vibrasyon sağ veya sol skapulanın üzerinden uygulanır.

  Lingula:
Hasta 1/4 yastıkla desteklenerek sağ yanına yatırlılr ve 30 derecelik açıyla baş aşağı pozisyon verilir sol memenin altına da perküsyon ve vibrasyon uygulanır.
  Sağ Orta Lob: 
Supine pozisyonda yastıkla karın desteklenerek kalça havaya kaldırılır 30 derecelik açı ile baş aşağı pozisyon verilir ve sol memenin altından perküsyon ve vibrasyon uygulanır.

Sağ-Sol Alt Loblar
  Anterior Segmentler: Hasta supine pozisyonunda dizleri ve başı yastıkla desteklenerek 45 derecelik açıyla baş aşağı yatırılır ve çift taraflı kaburganın alt kısımlarına perküsyon ve vibrasyon uygulanır.
  Posterior Segmentler: Hasta prone pozisyonunda 45 derecelik bir açıyla baş aşağı bir şekilde yatırılır ve çift taraflı olarak perküsyon ve vibrasyon kaburganın alt bölümüne uygulanır.

Superior Segmentler: Hasta dizleri ve başı desteklendikten sonra baş aşağı supine pozisyonunda yatırılır ve kaburganın alt kısmına perküsyon ve vibrasyon uygulanır.

Sol Lateral Segment: Hasta sağ yanının üzerine 45 derecelik açıyla baş aşağı olarak yan yatırılır ve perküsyon ve vibrasyon işlemleri sol göğüs kafesinin lateral kısmına uygulanır.
Sağ Lateral Segment: Hasta sol tarafına 45 derecelik açıyla baş aşağı yatırılır ve sağ göğüs kafesinin alt lateral kısmına perküsyon ve vibrasyon uygulanır.

İşlem sonrasında hastanın yaşam bulguları alınır ve kaydedilir ve rahat bir pozisyona getirlir.

DÜŞÜNELİM:

Şöyle bir literatüre göz gezdirdiğimizde ;

• Postüral drenajın yenidoğan yoğun bakımlarda infantların oksijenlenmesi üzerinde olumlu etkisi varken hemodinami konusunda sterse neden olduğunu söyleyen kaynaklarda var.